Lịch sử Đắk Nông (huyện)

Dưới thời Việt Nam Cộng hòa, địa bàn huyện Đắk Nông tương ứng với hai quận Kiến Đức và Khiêm Đức thuộc tỉnh Quảng Đức.

Sau năm 1975, tỉnh Quảng Đức bị giải thể, địa bàn sáp nhập vào tỉnh Đắk Lắk. Đồng thời, chính quyền sáp nhập hai quận Kiến Đức và Khiêm Đức thành huyện Đắk Nông thuộc tỉnh Đắk Lắk.

Khi mới thành lập, huyện Đắk Nông có 8 xã: Đạo Nghĩa, Quảng Khê, Quảng Phú, Quảng Sơn, Quảng Tân, Quảng Tín, Quảng Thành, Quảng Trực. Huyện lỵ của huyện đặt tại xã Quảng Thành.

Ngày 20 tháng 4 năm 1978, thành lập xã Đắk Rung.[2]

Ngày 17 tháng 1 năm 1984, chia xã Quảng Khê thành 2 xã lấy tên là xã Quảng Khê và xã Đắk Plao.[3]

Từ đó, huyện Đắk Nông có 10 xã: Đắk Plao, Đắk Rung, Đạo Nghĩa, Quảng Khê, Quảng Phú, Quảng Sơn, Quảng Tân, Quảng Tín, Quảng Thành, Quảng Trực.

Ngày 22 tháng 2 năm 1986, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 19-HĐBT[4]. Theo đó, tách 4 xã: Đạo Nghĩa, Quảng Tân, Quảng Tín, Quảng Trực để thành lập huyện Đắk R'lấp.

Ngày 10 tháng 9 năm 1986, chia xã Quảng Phú thành 2 xã lấy tên là xã Quảng Phú và xã Đức Xuyên.[5]

Ngày 9 tháng 11 năm 1987, tách 2 xã Quảng Phú và Đức Xuyên để thành lập huyện Krông Nô.

Trong giai đoạn 1988-1994, huyện thành lập thêm 5 đơn vị hành chính là thị trấn Gia Nghĩa và các xã Đắk Ha, Đắk Nia, Đắk Rmăng, Trường Xuân.

Ngày 24 tháng 3 năm 1998, thành lập xã Đắk Som trên cơ sở 7.500 ha diện tích tự nhiên và 1.315 người của xã Đắk Plao.[6]

Ngày 21 tháng 6 năm 2001, Chính phủ ban hành Nghị định 30/2001/NĐ-CP[7]. Theo đó, chuyển hai xã Đắk Rung và Trường Xuân về huyện Đắk Song mới thành lập.

Huyện Đắk Nông còn lại thị trấn Gia Nghĩa và 8 xã: Đắk Ha, Đắk Nia, Đắk Plao, Đắk R'măng, Đắk Som, Quảng Khê, Quảng Sơn, Quảng Thành.

Ngày 26 tháng 11 năm 2003, Quốc hội thông qua Nghị quyết 22/2003/QH11 chia tỉnh Đắk Lắk thành hai tỉnh Đắk Lắk và Đắk Nông[8], huyện Đắk Nông thuộc tỉnh Đắk Nông. Tỉnh lỵ tỉnh Đắk Nông đặt tại thị trấn Gia Nghĩa thuộc huyện Đắk Nông.

Ngày 27 tháng 6 năm 2005, Chính phủ ban hành Nghị định số 82/2005/NĐ-CP[1]. Theo đó, thành lập thị xã Gia Nghĩa, thị xã tỉnh lỵ tỉnh Đắk Nông trên cơ sở tách thị trấn Gia Nghĩa và hai xã Đắk Nia, Quảng Thành thuộc huyện Đắk Nông.

Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, huyện Đắk Nông còn lại 144.228 ha diện tích tự nhiên, 20.504 người với 6 xã trực thuộc và được đổi tên thành huyện Đắk Glong.